En toch staan we hier in de Euroborg, nog geen twee jaar later, op een afscheidsreceptie. Dat was niet de bedoeling. En zeker niet het plan. Maar zoals dat vaker gaat in de politiek: het liep anders. Ondanks goede bedoelingen, ondanks tomeloze inzet. Op 25 september viel de basis onder de samenwerking in de coalitie weg. En sindsdien is gewerkt aan een nieuwe meerderheid. Met - zo bleek uiteindelijk - een nieuwe ploeg.

En dus zijn we hier vandaag. Voor een afscheid dat niemand zocht, maar dat er tóch is gekomen. Een afscheid van mensen die eigenlijk nog maar net begonnen waren. Maar die wél al verschil maakten. Die boegbeelden waren geworden voor onze provincie. Dat maakt het afscheid dubbel zuur. Voor Groningen – en zeker ook voor hen persoonlijk. We wilden door. We hadden plannen. En het is ronduit frustrerend dat die reis niet kon worden afgemaakt.

Maar vandaag staan we niet stil bij wat niet lukte – vandaag willen we vieren wat wél gelukt is. Vieren hoe deze vier bestuurders, ieder op hun eigen manier met overtuiging hebben gewerkt voor Groningen. En ze zijn doorgegaan, ook toen het lastig werd. Toen we moesten bespreken wat dat eigenlijk was... doorgaan met de lopende zaken. En we kozen voor een brede uitleg van dat begrip. Dat verdient waardering – en die wil ik vandaag graag uitspreken.

Bram Schmaal 

Bram, was onze kilometervreter. Hij kwam op zijn laatste werkdag pas na middernacht thuis van een diner in Den Haag. Een volbloed netwerker. Iemand die Den Haag en Brussel opzocht – en er nieuwe vrienden voor Groningen maakte. We luisterden vol ontzag als hij sprak over ‘Mona’ en ‘Gijs’ en 'Sharon', alsof hij ze al jaren kende. En misschien gaf hij hen dat gevoel ook wel. Wij luisterden ook met een lichte verwarring. Wie Gijs was, wisten we. Bij Mona hadden we ook wel een beeld. Maar welke ‘Marjolein’ bedoelt hij nu precies?

Maar het zegt alles over Brams toewijding: Groningen moest op de kaart. En daarin nam hij zijn rol en droeg hij bij. Je kon het zelfs zien in zijn werkkamer. Daar hing een kaart vol spelden, van alle plekken waar je was geweest. En die kaart was nog lang niet vol.

Netwerker met een kaart vol spelden

Ook op nationaal vlak leverde hij belangrijke bijdragen – onder meer aan een eerlijkere financiële verhouding tussen Rijk en provincies. Onder zijn leiding kwamen grote dossiers tot een afronding, zoals de Omgevingsvisie en ‘Dit wordt Groningen’. En ja, de geur van oliebollen zal altijd aan hem doen denken. Niet alleen vanwege het jaarlijkse oliebollentoernooi, maar ook omdat hij ze samen met zijn vrouw Andrea bakte voor zijn team. Vandaag zeggen we dankjewel – zonder oliebollen, maar mét waardering en warme wensen voor de toekomst.

Henk Emmens

Henk stond bekend om zijn humor en was een graag geziene collega. Maar hij was ook een man van tempo en resultaat. Met indrukwekkende snelheid bracht hij een economische visie naar de Staten. En hij wist – na jaren gesteggel – zekerheid te bieden aan Groningen Airport Eelde.

Misschien nog wel indrukwekkender was zijn inzet voor de toekomst van de landbouw. In een complex speelveld, met botsende belangen, wist hij koers te houden. De boerenzoon die landbouwgedeputeerde werd, bleef dicht bij zichzelf – authentiek, verbindend en met hier en daar een grap. 

boerenzoon met lef en visie

En dat werkte. Henk kreeg mensen mee. Natuur- én landbouworganisaties. Niet door te duwen, maar door te luisteren. Door contact te maken. En – als het moest – door zelf op het gedoe af te stappen. Dapper, doortastend.

Zijn motto – ‘Wat levert dit op voor de Groninger?’ – heeft school gemaakt. Het is letterlijk een tegeltjeswijsheid geworden. Een joekel van een tegel prijkte de afgelopen jaren op zijn tafel. En de tekst inspireert ons allemaal. Die wijsheid blijft hangen. En er zijn hem nieuwe avonturen gegund – avonturen die Groningen én hemzelf verder brengen.

Johan Hamster

Johan is een man van vele talenten. Filosoof, violist, blogger en bestuurder. Niet te beroerd om vroeg in de ochtend met scholieren op de fiets te stappen voor meer fietsveiligheid – om vervolgens doorweekt op kantoor te verschijnen. Zelden was hij zo natgeregend. Maar het toonde zijn betrokkenheid. Doortrappen, ook als het regent.

Hij zette door. En hij liet zich kennen als een stevige en kundige bestuurder. In 2022 werd Henk Staghouwer plotseling minister, en Johan volgde hem op, een man met twaalf jaar wethouderschap in Stadskanaal op zijn naam. Een bestuurder die door het vakblad Binnenlands Bestuur werd uitgeroepen tot ‘Beste Bestuurder’.

doortrapper met diepgang

Die ervaring nam hij mee. In korte tijd wist hij zich in te werken in complexe dossiers als landbouw, gaswinning en natuur. En ja – niemand praat zó lyrisch als Johan over de schoonheid van een streek die zijn naam niet mee heeft: Smeerling. En terecht: de naam is even wennen, maar het is er prachtig.

Na de verkiezingen kreeg hij mobiliteit, energie, klimaat en water in portefeuille. Hij werkte aan betere bereikbaarheid – met als hoogtepunt de opening van Ring Zuid. En hij legde de bouwstenen voor toekomstig energiebeleid, met oog voor energiearmoede. Er is reden tot dankbaarheid voor zijn inzet om Groningen mooier, beter en eerlijker te maken.

Zijn laatste ‘woord van de werkdag’ sluit af met: Wat de toekomst brengen moge… Een wens die breed gedeeld wordt – in de hoop hem terug te zien in het openbaar bestuur. Zijn eigen slotwoorden neem ik graag over: “Wat de toekomst brengen moge…”

Tjeerd van Dekken

Tjeerd was de langstzittende gedeputeerde van dit viertal. Zes jaar lang zette hij zich in voor de provincie Groningen. Met een scherp gevoel voor politiek en met hart voor de mensen. Hij wist coalities te smeden – en was voor velen een verbindende kracht.

Hij ontwikkelde zich van volksvertegenwoordiger tot een gelouterd bestuurder. Niet alleen binnen het provinciehuis. Ook bij Vera, Simplon en de supportersvereniging van FC Groningen was hij een gewaardeerde kracht. Toen hij gedeputeerde werd, moest hij die maatschappelijke rollen neerleggen – zodat het provinciebestuur gebruik kon maken van zijn politieke sensitiviteit.

sociale, effectieve verbinder

Onder zijn leiding kwam de eerste Leefbaarheidsvisie van Nederland tot stand. Hij zette zich in voor kunst en cultuur, leefomgeving en gelijke kansen. Altijd met oog voor de menselijke maat. En voor harmonie. Want Tjeerd was iemand die liever verbond dan verdeelde. Soms leek hij té aardig voor de politiek… maar juist dat bleek zijn kracht. Hij hield de kikkers in de kruiwagen – zelfs aan de zorgtafel – en deed dat met stijl.

Zijn afscheidsbericht eindigde met de woorden: Wees lief voor elkaar. En dat nemen we ter harte. Ik bedank hem voor wie hij was. Het was een plezier om met hem samen te werken.

Tot slot

Vier gedeputeerden, vier verschillende karakters, één gemeenschappelijke drijfveer: liefde voor Groningen. Ze gaven hun tijd, hun energie, hun beste ideeën. En ze deden dat in een politiek klimaat dat niet altijd vriendelijk was. Juist daarom is hun inzet zo waardevol.

Vier betrokken mensen die hopelijk een mooie toekomst tegemoet gaan. We zwaaien ze uit. We bedanken ze. En we gunnen andere organisaties de inzet en het talent van deze vier mannen. En henzelf een prachtige toekomst.

Als blijk van waardering ontvingen ze niet alleen de tegel van Provinciale Staten, maar ook een exemplaar van het nieuwe geschiedenisboek over het Gronings bestuur. Omdat ze er zélf deel van uitmaken. Ze schreven mee aan het verhaal van deze provincie.

Dank jullie wel voor jullie grote inzet en betrokkenheid. Graag tot ziens. Het ga jullie goed.